Ενδοσκόπηση με ή χωρίς καταστολή

Πρόκειται για ένα θέμα που, τα τελευταία χρόνια, απασχολεί όλο και περισσότερο αφ'ενός τους ενδοσκόπους και αφ'ετέρου, τους ασθενείς μας. Η ενδοσκόπηση, είτε γίνεται για διαγνωστικούς λόγους, είτε γίνεται θεραπευτικά, αποτελεί μία επεμβατική εξέταση, η οποία, δεν είναι πάντα καλά ανεκτή από τους ασθενείς. Κάποιες φορές μάλιστα, μπορεί να είναι, έστω και παροδικά, από λίγο έως πολύ, επώδυνη.

Έτσι, όλο και περισσότερο τίθεται το ζήτημα της καταστολής των ενδοσκοπούμενων ασθενών, είτε με την μορφή της ήπιας, μέτριας, ή βαθειάς καταστολής, είτε με την μορφή της γενικής αναισθησίας, με στόχο την γρήγορη, αποτελεσματική και ανώδυνη διεκπεραίωσης της εξέτασης. Πριν προχωρήσω, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ισχύει το εξής απόλυτο αξίωμα:

Στην Ιατρική δεν υπάρχει καμμία πράξη που, θεωρητικά, να μην συνεπάγεται επιπλοκές ή παρενέργειες. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να κάνουμε εξετάσεις στους αρρώστους μας. Απλώς, οι επιπλοκές και οι παρενέργειες των εξετάσεων, ελαχιστοποιούνται, όταν ο γιατρός έχει προηγουμένως εξετάσει λεπτομερώς κλινικά τον ασθενή και μελετήσει σχολαστικά το ιστορικό του, επιλέγοντας προσεκτικά τις εξετάσεις στις οποίες θα υποβάλει τον άρρωστο, βάσει των ενδείξεων και αντενδείξεων που ισχύουν γενικώς, αλλά και ειδικά στην κάθε ξεχωριστή περίπτωση.

Επίσης, η κάθε ιατρική απόφαση πρέπει να λαμβάνεται και σε σχέση με τις δυνατότητες της υπάρχουσας υποδομής, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε εξοπλισμό. Με βάση τα παραπάνω, o πίνακας που ακολουθεί προσπαθεί να ξεκαθαρίσει όσο γίνεται το τοπίο:

	ΥΠΟΒΟΣΚΟΥΣΑ ΠΑΘΗΣΗ		ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ		ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗΣ
	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ
ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ
με καταστολή	καλώς	καλώς	πρόβλημα	καλώς	πρόβλημα	καλώς
χωρίς καταστολή	καλώς	καλώς	καλώς	καλώς	πρόβλημα	καλώς
ΟΧΙ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ
	πρόβλημα	καλώς	καλώς	καλώς	καλώς	καλώς

 

Εκτιμήσεις σε σχέση με την υποβόσκουσα πάθηση:

1. Εφ' όσον ο ασθενής πάσχει από ενδοσκοπικά διαγνώσιμη ή /και αντιμετωπίσιμη νόσο, ενδοσκοπούμενος, (είτε με, είτε χωρίς καταστολή), ωφελείται τα μέγιστα.
2. Εφ' όσον ο ασθενής πάσχει από ενδοσκοπικά διαγνώσιμη ή /και αντιμετωπίσιμη νόσο, αν δεν ενδοσκοπηθεί, έχει πρόβλημα, διότι θα παραμείνει αδιάγνωστος, και επομένως αβοήθητος.
3. Εφ' όσον ο ασθενής δεν πάσχει από ενδοσκοπικά διαγνώσιμη ή /και αντιμετωπίσιμη νόσο, είτε ενδοσκοπηθεί, είτε όχι, δεν επηρεάζεται η έκβασή του. Απλώς, αν ενδοσκοπηθεί, ωφελείται, πληροφορούμενος ότι δεν πάσχει από νόσο.

 

Εκτιμήσεις σε σχέση με τις παρενέργειες της καταστολής:

1. Αν ο ασθενής δεν ενδοσκοπηθεί, δεν έχει πρόβλημα
2. Αν ο ασθενής ενδοσκοπηθεί χωρίς καταστολή, δεν έχει πρόβλημα
3. Αν ο ασθενής ενδοσκοπηθεί με καταστολή και δεν εμφανισθούν παρενέργειες, δεν έχει πρόβλημα
4. Αν ο ασθενής ενδοσκοπηθεί με καταστολή και εμφανισθούν παρενέργειες, προκύπτει πρόβλημα, τις περισσότερες φορές αντιμετωπίσιμο αποτελεσματικά

 

Εκτιμήσεις σε σχέση με τις παρενέργειες της ενδοσκόπησης:

1. Αν ο ασθενής δεν ενδοσκοπηθεί, δεν έχει πρόβλημα
2. Αν ο ασθενής ενδοσκοπηθεί, και δεν προκύψουν επιπλοκές, δεν έχει πρόβλημα
3. Αν ο ασθενής ενδοσκοπηθεί και προκύψουν επιπλοκές, έχει πρόβλημα, τις περισσότερες φορές αντιμετωπίσιμο αποτελεσματικά

 

Συμπερασματικά, και εφ' όσον οι ασθενείς και οι εξετάσεις έχουν επιλεγεί προσεκτικά με βάση τα προαναφερθέντα κριτήρια, οι πραγματικοί οριακοί κίνδυνοι είναι οι εξής :

• Να μην υποβληθεί ο ασθενής σε μία απόλυτα ενδεδειγμένη εξέταση, από φόβο για αυτήν καθ' εαυτήν την εξέταση, μένοντας αδιάγνωστος και θέτοντας, έτσι, σε κίνδυνο την υγεία του ή /και την ζωή του.
• Να υποβληθεί στην εξέταση με καταστολή ή νάρκωση, και να κινδυνεύσει η υγεία του ή /και η ζωή του από τις παρενέργειες των χρησιμοποιούμενων φαρμάκων, κίνδυνος που θα μπορούσε να αποφευχθεί, αν δεν εφαρμοζόταν καταστολή.

Διευκρίνιση: Οι επιπλοκές που σχετίζονται με την ενδοσκόπηση αυτήν καθ' εαυτήν, κατ' αρχήν είναι σπανιότατες, στα χέρια έμπειρων γιατρών, και κατά δεύτερο λόγο, σχεδόν ποτέ δεν θέτουν άμεσα σε κίνδυνο την υγεία ή /και την ζωή του ασθενούς. Τέλος, λίγες συστάσεις προς τους μη γιατρούς αναγνώστες μας:

1. να εμπιστεύεσθε τους γιατρούς σας, που είναι οι μόνοι, εξ ορισμού, ταγμένοι υπέρ της προστασίας της υγείας και της ζωής σας.
2. να συζητάτε εκτενώς με τους γιατρούς σας, και να παίρνετε μαζί τους τις αποφάσεις που αφορούν σ' εσάς
3. να μην επηρεάζεστε από τις περιγραφές των άλλων, (ασθενών, συγγενών, κ.λ.π.), αναφορικά με τις εξετάσεις που σας έχουν συστήσει οι γιατροί σας, που είναι και οι μόνοι που πληρώνουν με την ζωή τους, την γνώμη τους, τις συστάσεις τους και τις συμβουλές τους προς εσάς
4. να μην επηρεάζετε αρνητικά, εσείς, τους άλλους ασθενείς όσο κι αν οι δικές σας εμπειρίες ήσαν ενδεχομένως δυσάρεστες, περιγράφοντας με μελανά χρώματα τις εξετάσεις στις οποίες πρόκειται να υποβληθούν. Κινδυνεύουν να μην τις κάνουν και να μείνουν αδιάγνωστοι, και άρα, αβοήθητοι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Τα παραπάνω, προκύπτουν από την, επί σειρά ετών, συμπυκνωμένη πείρα μας, και έχουν διατυπωθεί όσο πιο απλά γίνεται, απευθυνόμενα και σε μη ειδικούς.